Een slim gebouw (of smart building) omvat allerlei digitale technologieën om diverse soorten gegevens (bezetting, temperatuur, verlichting enz.) van een gebouw in real time te verzamelen en ter beschikking te stellen van alle betrokkenen (gebruikers, exploitanten, beheerders).
De belangrijkste voordelen van een slim gebouw
Met een slim gebouw als innovatieve oplossing kunnen we tegelijk op verschillende doelstellingen inzetten:
- Een beter gebruikscomfort
- Minder bedrijfskosten
- Het voorspellend beheer van het gebruik
Bijdragen aan het comfort en een antwoord bieden op klimaatveranderingen
Een slim gebouw helpt om de klimaatverandering tegen te gaan, in lijn met verschillende Europese richtlijnen die de energieprestatie van gebouwen willen verbeteren en tegen 2050 een energieneutraal gebouwenbestand willen bereiken. Bovendien zorgt een slim gebouw voor een efficiënter gebruik van gedeelde ruimtes en helpt het om een overaanbod aan nutteloze constructies te vermijden. In dat opzicht kan het binnenklimaat en de luchtkwaliteit (CO2, temperatuur) in real time worden gemonitord om het welzijn van gebruikers te verbeteren.
Beheer van de onderhoudskosten van het gebouw
Een slim gebouw speelt eveneens in op de economische vraagstukken, want dit wordt vooral toegepast bij gebouwen in de exploitatiefase (na de bouwfase). Deze fase alleen al is goed voor ongeveer 80% van de totale kosten van de levenscyclus van een gebouw (gemiddeld 30 à 35 jaar). In dit geval zorgt een slim gebouw ervoor dat we de staat van de technische installaties in real time kunnen monitoren.
Anticiperen op de bezetting en het gebruik van de lokalen
Tot slot werkt een slim gebouw actief mee aan de invoering van nieuwe werkwijzen in bedrijven, want het maakt bijvoorbeeld een efficiënte invoering van telewerk (flexkantoren) voor bedienden mogelijk en het garandeert een efficiënte opwaardering van de ruimtes in de tijd. Op die manier hebben de verschillende afdelingen meer flexibiliteit om zich te organiseren en om voor gezonde werkomstandigheden te zorgen.
Welke voordelen biedt een slim gebouw voor het bedrijf en zijn hele ecosysteem?
De vele voordelen zijn afhankelijk van de verschillende profielen met betrekking tot de werkomgeving:
- De gebruikers
- De exploitanten/technici
- De beheerders/eigenaars
Voordelen van een slim gebouw voor de gebruikers
Het welzijn en de veiligheid van de gebruikers garanderen, want een slim gebouw vergroot het vertrouwen tussen de medewerkers/gebruikers en hun werkplek. Het bevordert namelijk een intuïtiever en sneller gebruik van diverse ruimtes (niet-toegekende plaats, vergaderzaal, aparte werkplekken enz.). Maar dit brengt ook de tevredenheid van de werknemer opnieuw centraal onder de aandacht, want we kunnen er bijvoorbeeld in real time hulpvragen verzamelen (drukknop in de toiletten voor de aanvraag van schoonmaak). Een aangename werkomgeving is vandaag een belangrijke vereiste om talenten aan een bedrijf te binden.
Voordelen van een slim gebouw voor de beheerders/eigenaars
De waarde van het handelspand behouden, want met een slim gebouw weten we heel nauwkeurig en constant de reële bezetting van de lokalen. Zo kunnen we het gebruik en de ruimtes optimaliseren (bv. minder vergaderzalen op die verdieping, dus meer aparte werkplekken voorzien) en anticiperen op de toekomstige behoeften (bv. plaatsen voor flexwerkers maar voor 20% bezet, dus ideaal voor nieuwe medewerkers). Bedrijven hebben voortaan op elk moment en heel gemakkelijk zicht op de trends.
Voordelen van een slim gebouw voor de exploitanten/technici
Het beheer en onderhoud van de installaties optimaliseren want een slim gebouw verhoogt enerzijds de productiviteit van de operationele teams dankzij de digitale tools die de informatie in real time weergeven, en verbetert anderzijds hun veiligheid, met name tijdens gezondheidscrises, door aangepaste digitale tools ter beschikking te stellen (bv. schoonmaakpersoneel in ziekenhuizen die de vrije COVID-operatiekwartieren in real time kunnen opvolgen met een specifieke lijst met instructies).
Hoe werkt een slim gebouw?
Een slim gebouw gedraagt zich als een open ecosysteem dat werkt in om het even welk gebouw (kantoor of ander) dat enerzijds verbonden is met de bedrijfssoftware (ticketing, reserveringen enz.) en anderzijds met externe systemen voor datafeedback van de gebouwen volgens drie mogelijke integratiebenaderingen:
- Internet of Things (IoT), i.e. de onderlinge verbinding van het internet en apparaten/plaatsen/fysieke omgevingen
- Gebouwbeheersysteem (BMS), i.e. een computersysteem dat doorgaans geïnstalleerd is in grote gebouwen of in industriële installaties om alle geïnstalleerde uitrusting op te volgen (verlichting, airco enz.)
- Beide elementen tegelijk op dezelfde site
Welke aanpak een bedrijf ook kiest, een slim gebouw maakt het mogelijk om deze gegevens te verzamelen, anoniem en veilig door te sturen naar een SaaS-softwareplatform (cloud) en tot slot opnieuw om te zetten via de bedrijfsapplicaties, zonder de analyse via dashboards voor de betrokken experts te vergeten.
IoT en het slimme gebouw
Het gebruikte IoT-materiaal in het kader van een slim gebouw bestaat heel vaak uit diverse soorten sensoren (aanwezigheid, vochtigheid, CO2, drukknop, deurteller) op basis van een specifiek communicatieprotocol (Sigfox of LoRa) dat niet interfereert met het IT-bedrijfsnetwerk. De grote meerderheid van deze sensoren is draadloos (autonomie van meerdere jaren), waardoor het apparaat discreet en makkelijk verplaatsbaar is. De gegevens afkomstig van deze sensoren bevatten geen enkele persoonlijke informatie, want ze hebben betrekking tot de werkruimtes en niet tot individuen.
BMS en het slimme gebouw
Bepaalde fabrikanten bieden toegang tot de informatie van hun BMS-systemen. Dit is vooral het geval bij de nieuwste modellen op de markt die al bepaalde soorten sensoren bevatten. Alle gegevens met betrekking tot de opgevolgde uitrusting (airco, verlichting) en het gebruik (aanwezigheid, toegangscontrole) zijn vandaag toegankelijk op het cloudplatform van de fabrikant waarmee we een verbinding kunnen maken via protocollen zoals API (Application Protocol Interface).
Slim gebouw met zowel IoT als BMS
Het is uiteraard mogelijk om deze twee systemen op dezelfde site of in hetzelfde gebouw te koppelen, want ze kunnen elkaar aanvullen. De informatie over de verlichting of airco kan namelijk in real time worden verzameld door het geïnstalleerde BMS, terwijl de informatie over de bezetting en temperatuur via aanwezigheids- en comfortsensoren (IoT) wordt opgevraagd. Dit alles wordt vervolgens ingevoerd in een SaaS-softwareplatform dat al deze gegevens ter beschikking stelt van de hele bedrijfsvastgoedketen.
Het voordeel van IoT: het kostenplaatje en de toepassingsmogelijkheid in elk soort gebouw (nieuw of oud), ongeacht de projectfase (al dan niet al gebouwd).
Wat zijn de volgende stappen van een slim gebouw?
Slim gebouw met CMMS
Dankzij deze samenvoeging van de diepgaande kennis van de technische uitrusting in het gebouw (HVAC, verlichting enz.) en het reële gebruik van de ruimtes (bezetting van de vergaderzalen, gebruik van de toiletten enz.) kunnen de onderhoudsbedrijven hun corebusiness herdefiniëren met een reactiever en meer vooruitziend onderhoud om enerzijds het comfort van de gebruikers te verbeteren en anderzijds de levensduur van de installaties te optimaliseren. Zo maakt een slim gebouw met CMMS-ondersteuning (Computerized Maintenance Management System) dus een tool van de nieuwe generatie mogelijk: Smart CMMS.
Slim gebouw met BIM
Het gebruik van (3D) Building Information Modelling (BIM) in de beheer-, exploitatie- en onderhoudsfase van een gebouw is op zich al een opmerkelijke stap vooruit. Maar nu versterkt de toevoeging van een slim gebouw uiteraard de digitalisering van de volledige levenscyclus van een gebouw. De digitale end-to-endvisie (van ontwerp tot bouw) met daarna een continue monitoring van het gebruik en het gebruik/verbruik van de middelen wordt de basis voor een gezamenlijke uitwisseling tussen alle actoren van het gebouw.
Welke invloed heeft een slim gebouw op de toekomst van de bouwsector?
Deze digitale visie van a tot z, zoals hierboven beschreven, zal de opvatting van bouwprojecten in de toekomst positief beïnvloeden. In fact, all the on-site information originating from the smart building allows us to establish whether a particular architecture/configuration of a type of space is favoured by the occupants or to be avoided because it is never occupied, if a type of equipment malfunctions more frequently in relation to its storage location, etc. All the data from the smart building will be put to good use by architects to facilitate the design of a future site based on these valuable elements.
FAQ
De belangrijkste voordelen van het slimme gebouw zijn de volgende:
– Het draagt bij tot het comfort en de werkomgeving van de gebruikers.
– Het maakt het mogelijk de onderhoudskosten van gebouwen te beheren, met name door voorspellend onderhoud.
– Het helpt u te anticiperen op de bezettings- en gebruikspatronen van ruimtes.
Slimme gebouwen steunen op terugkoppeling van gegevens. Een slim gebouw met IoT (Internet of Things) en BMS (Building Management System) is de meest complete oplossing.
